Ngữ điệu và trọng âm trong việc đánh dấu tiêu điểm và cấu trúc tiêu điểm

Tóm tắt

Bài viết đã xác lập một số tính chất và chức năng ngữ pháp ngữ dụng của ngữ điệu và trọng âm, đặc biệt là chức năng ngữ dụng, với tư cách là công cụ đóng gói thông tin đánh dấu tiêu điểm. Ở đây cần phân biệt rõ hai loại trọng âm: trọng âm ngữ đoạn (hay trọng âm câu) và trọng âm cường điệu (hay trọng âm tiêu điểm). Hai loại trọng âm này trùng hợp nhau khi rơi vào yếu tố thực từ là tiêu điểm thông tin mới (TĐTTM) đứng ở cuối câu hay cuối ngữ đoạn, còn trọng âm tương phản có thể rơi vào bất cứ thành tố nào trong câu, bất kể nó nằm ở phần thông tin cũ hay thông tin mới của câu.