HÌNH ẢNH QUAN ẢI TRONG THƠ CHỮ HÁN NGUYỄN ĐỀ VÀ NGUYỄN DU

Tóm tắt

Bài viết trình bày một hướng tiếp cận về thơ chữ Hán Nguyễn Đề và Nguyễn Du, đó là tìm hiểu về hình ảnh quan ải xuất hiện trong các tác phẩm bên cạnh những hướng đi đã có. Qua việc khảo sát, phân tích những bài thơ chữ Hán viết về quan ải – hình ảnh đặc trưng và xuất hiện khá phổ biến trên hành trình đi sứ của mỗi nhà thơ – bài viết làm rõ hai ý nghĩa cơ bản về hình ảnh này. Hình ảnh quan ải trong thơ chữ Hán Nguyễn Đề và Nguyễn Du vừa tạo cho con người cảm giác sợ hãi, thương tiếc quá khứ, đồng thời cũng gợi lên sự chia cắt, li biệt thông qua sự đối lập giữa hai vùng không gian “quê người” và “quê mình”. Từ hai ý nghĩa này, bài viết làm rõ một đặc điểm nổi bật về hiện thực mà con người trung đại dù muốn hay không đều phải trải qua giữa cơn địa chấn dữ dội của thế kỉ XVIII – XIX: hiện thực chia li, cách biệt.