TƯ TƯỞNG NHO – PHẬT - ĐẠO TRONG TIỂU THUYẾT LỊCH SỬ TÁM TRIỀU VUA LÝ CỦA HOÀNG QUỐC HẢI

Tóm tắt

Bài viết này đề cập tư tưởng Nho – Phật – Đạo dưới triều đại nhà Lý trong tiểu thuyết lịch sử Tám triều Vua Lý của Hoàng Quốc Hải. Tác giả đã miêu tả rất chi tiết, sinh động vai trò của ba luồng tư tưởng đạo đức có ảnh hưởng rất lớn trong sự hình thành cấu trúc tư tưởng của văn hóa Đại Việt: Nho - Phật - Đạo. Nhà Lý đã tìm ra những điều ưu việt nhất của ba dòng tư tưởng đạo đức này để làm định hướng căn bản cho việc xây dựng và phát triển xã hội: Xã hội Nho - tâm linh Phật - thiên nhiên Đạo. Nho giáo góp phần tổ chức một xã hội có kỉ cương, trật tự. Phật giáo điều chỉnh con người hiếu hòa, hiếu thiện và từ bỏ lòng tham lam ích kỉ, sân hận cố chấp, để tiến tới giác ngộ. Con người phải tôn trọng quy luật tương sinh, tương khắc của tự nhiên, không chế ngự và can thiệp vào thiên nhiên dẫn đến phá hỏng cân bằng sinh thái. Đó là tinh thần của Đạo. Qua tác phẩm, độc giả không chỉ thấy được những đóng góp của nhà văn trong việc phát triển văn hóa nước nhà mà còn nhận ra ý nghĩa trong việc bảo tồn các giá trị văn hóa tinh thần truyền thống của dân tộc.