KHÔNG GIAN NHÀ CHÙA TRONG THƠ CHỮ HÁN NGUYỄN ĐỀ, NGUYỄN DU VÀ NGUYỄN HÀNH

Tóm tắt

Không gian nhà chùa là không gian văn hóa quen thuộc trong đời sống người Việt đồng thời là không gian nghệ thuật đặc sắc trong thơ ca trung đại dân tộc. Bằng phương pháp nghiên cứu thi pháp học và so sánh văn học kết hợp với thao tác thống kê - phân loại, bài viết phân tích các đặc điểm nghệ thuật và ý nghĩa nhân sinh của không gian nhà chùa trong thơ chữ Hán của ba tác giả: Nguyễn Đề, Nguyễn Du và Nguyễn Hành. Theo đó, không gian nhà chùa bên cạnh vai trò (1) là không gian thể nghiệm cho sự thay đổi nhanh gấp giữa hai tuyến thời gian “quá khứ” và “hiện tại”, (2) là nơi con người bước vào để nhận rõ chân thân hiện tại của chính mình giữa đời phong trần còn là (3) không gian giúp con người kí thác ước nguyện rũ bỏ sắc tướng, từ đó tìm lại khoảnh khắc bình an trong tâm. Qua hướng tiếp cận không gian nghệ thuật này, người đọc phần nào thấy được những tư tưởng nhân sinh, nhân bản cao đẹp; những nỗi niềm sâu thẳm bên trong mỗi tác giả.